The show must go on

Cultuurliefhebber of niet, als je in Moscow bent, dan is een bezoek aan het Bolshoi-theater een must. Het is niet alleen de thuisbasis van een van de oudste en beroemdste balletten, het gebouw zelf is ook een bezienswaardigheid.
Vorige week liep ik nog rondom het befaamde theater, dat helaas al een paar jaar volledig in de steigers staat! Tot 2008 wordt er druk gerestaureerd aan het inmiddels tweehonderdvijftig jaar oude gebouw. De Russische ballerina’s kunnen niet wachten tot het cultuur goed klaar is, maar zijn al lang blij dat het beroemde theater niet door de Moskouse burgemeester is gesloopt. De man die bekend staat dat hij liever alle historische monumenten reconstrueert in een moderne, eigentijdse versie, vond restaureren namelijk te duur (half miljard dollar). Terwijl hij wel miljarden toestopt aan projectontwikkelaars die van Moscow een wereldstad moeten maken...Enfin, Bolshoi of geen Bolshoi, the show must go on en daarom worden tijdelijk de voorstellingen opgevoerd in het nabijgelegen New Stage. Een theater dat volgens de artiesten niet te vergelijken is met het federaal monument. Voor Martijn en ik zal de akoestiek nauwelijks anders klinken en ogenschijnlijk zal het niet dezelfde grandeur uitademen van het geliefde theater, maar The New Stage heeft ook zijn Russische charme, potsierlijk kitsch, met veel kroonluchters en ornamenten. We vermaken ons kostelijk tussen de normale Moskovieten. In deze klassieke entourage vanavond dan ook geen poeha, maar vriendelijke Russen die zich speciaal in het mooi hebben gestoken. De voorstelling die we bezoeken heet The Tsar’s Bride. Het is een operaspektakel bestaande uit 4 actes en gezongen in het Russisch. Hoewel we er niets van verstaan, worden Martijn en ik al snel gegrepen door de fantastische stemmen en met dank aan het mooie programmaboekje dat we kochten voor 150 roebels (geen geld!) komen we erachter dat de sopranen, baritons en tenoren zingen over de onmogelijk liefde tussen de bruid van de Tsaar, Marfa en Grigory. Het wijntje dat we in de pauze niet opkrijgen, mogen we meenemen naar binnen en genieten nog zo’n drie uur van een verbluffend optreden. Volgende week gaan we naar de balletvoorstelling Don Quixote. We kijken er nu al naar uit!

Dat gaat je niet in de koude kleren zitten

Ik kan er niet uitgesproken over raken! Ik heb het dan ook weer over het weer in Moscow! Sinds donderdag ligt er een dik pak sneeuw (weermannen hebben het goed voorspeld). En hoewel de sneeuw gepaard gaat met kou, is er ook een voordeel: de zon schijnt! De stad is al mooier nu het wit de vieze straten egaliseert, de strak blauwe hemel geeft de metropool extra cachet. Nog een wee(r)tje. Vorig jaar had Rusland een zware winter. In Moscow daalde de temperatuur in één dag van -1 tot onder de -20 graden. Vervolgens bleef het tien dagen achtereen kouder dan -20 graden en ’s nachts werd het kouder dan -30 graden. Naar Nederlandse maatstaven zijn dat onvoorstelbaar lage temperaturen. Als ik de BBC-weather report erop na houd, dan kan ik volgende week temperaturen verwachten van -9 graden overdag tot 's nachts -18. Brrr....dat gaat je niet in de koude kleren zitten!

De weersverwachting:

Maandag: -9 overdag -17 's nachts
Dinsdag: -12 overdag -14 's nachts
Woensdag: -11 overdag -13 's nachts
Donderdag: -13 overdag -15 's nachts
Vrijdag: -14 overdag -18 's nachts

Hoe lang houd ik het vol?

“Moscow is een reservaat van een haastig nerveus leven, een gekkenhuis.” Inderdaad Peter d’Hamecourt. Moscow is gekmakend, voor iedereen, ook voor de Moskoviet. Er zijn weinig mensen die het hier 1 of 2 maanden achterelkaar uithouden. Iedereen heeft de drang de stad te ontvluchten naar hun geboorteland of datcha's, even weg van deze gekte. Ik zal niet ontkennen dat ik ook uitkijk om naar huis te gaan. Niet alleen omdat de mentaliteit en de cultuur niet naadloos aansluit bij mijn verwachtingspatroon als westerse bezoeker. Misschien ook door het feit dat ik geen werk (een paar sollicitaties lopen nog) heb kunnen vinden. Dagen zijn hierdoor lang en de verveling begint aan te slaan. Martijn maakt extreem lange dagen. Begint dagelijks om half zeven en komt dan om half tien ’s avonds thuis. Daarnaast heeft hij ook een dag in het weekend nodig om zogenaamd 'weg te werken'. Daarbij is de tweede fase van het project gestart en pendelt Martijn vanaf begin januari wekelijks heen en weer tussen Boekarest en Moscow. Een verbinding waarop je alleen op maandag een rechtstreekse vlucht kunt boeken en terug altijd over Wenen vliegt. Deze omweg kost je zo’n 8 uur van je tijd, maar dan slaap je wel in het weekend ‘thuis’ en dat vind ik erg prettig. Vrijwel alle bezienswaardigheden waarmee Moscow pronkt, heb ik gezien en de wandelingen door de stad blijven kostelijk, maar met temperaturen van -10 en een sneeuwbui (ja de winter begint!) wordt dat steeds onaangenamer. Het klinkt nu allemaal als een soort van klaagzang, maar ik heb niet echt reden tot klagen. Ik beschouw het als een voorrecht dat Martijn en ik dit avontuur mogen meemaken. Moscow als eerste stop, verrijkt ons in vele opzichten, het is een onmisbare ervaring die niemand ons kan afpakken. Wellicht blijkt het verlangen terug te gaan sterker dan de drang om voor eeuwig afscheid te nemen. De vreemde miljoenenstad met zijn talloze eigenaardigheden heeft namelijk ook iets fascinerends. Na Moscow, lonkt Roemenië, maar eigenlijk nog te ver weg om er concreet over te praten. Halverwege februari (als mijn visum afloopt) zet ik weer voet op eigen bodem. Even het normale leven inademen in Amsterdam. Even uitblazen.

Happy Birthday!

Martijn is jarig! Ben al weken bezig met het in elkaar flansen van een leuk feestje. Gelukkig heb ik er ook alle tijd voor! Maar het valt niet mee. Tot een paar dagen voor zijn verjaardag was het mij nog niet gelukt om kaartjes te bemachtigen voor het theater. Iets waarvan ik weet dat het hoog op zijn verlanglijstje staat. Met gebrekkig Engels en da en net lukte het om aan tickets te komen. Bij thuiskomst ontcijfer ik de cyrillische letters op de tickets en zie tot mijn grote verbazing dat de loketdame het toch niet helemaal goed heeft begrepen. In verwoede pogingen probeer ik de kaartjes te verplaatsen naar een andere datum, maar probeer dat maar eens uit te leggen! Ik laat het er niet bij zitten. De volgende dag schrijf ik in blokletters zo’n 20 voorstellingen op papier, met data en theaters, en laat de dame alles uitzoeken. Het werkt! We zullen beslist niet front row zitten, maar ik heb wel tickets voor zowel een opera- als een balletvoorstelling! Zit nu wel met een klein gaatje in het programma, maar dat vul ik op door Martijn te trakteren op de Zoo. De grootste en oudste dierentuin van Rusland, dat in 1990 werd gerenoveerd en aan de eisen van deze tijd is aangepast. De Moskouse Artis heeft meer dan 6000 dieren van meer dan 1000 soorten en bestrijkt een gebied van ongeveer 21,5 hectaren. Maar zijn alle animals in een plotselinge winterslaap gevallen nu het weer eens sneeuwt? We zien in het begin namelijk alleen maar hokken met cavia’s, konijnen en eenden. Toch ontdekken we steeds meer in deze Zoo en we zijn blij verrast met wat we verder nog aan dieren te zien krijgen. Door de aanhoudende sneeuw raken we een tikkeltje verkleund van de kou, en besluiten we na anderhalve uur af te druipen naar Caffee Mania waar Martijn mij trakteert op een apple/peer strudel en ik kans zie om de trui te geven die ik heb gekocht als extra cadeau. Daarna keren we terug naar huis, waarna we deze bijzondere (verjaar)dag afsluiten in Restaurant Aist, het allernieuwste concept van restaurateur Novikov (o.a. The Gallery, Café Voque), een begrip in Moscow. Het restaurant is inderdaad een regelrechte aanwinst voor de inwoners uit deze stad en Novikov heeft met Aist weer eens bewezen dat hij kennis van zaken heeft! We heffen hier nog eenmaal de glazen en laten ons heerlijk in de watten leggen. Happy Birthday Martijn!

The sky is the limit

Omdat Martijn zondag jarig is, neem ik hem vanavond voor een pre-party mee naar het sfeervolle Swissotel Krasnye Holmy*****, dat is gesitueerd aan de Garden Ring, tussen de Moskva Rivier en Obvodny Kanaal. Met 34 verdiepingen is het relatief nieuwe hotel een van de hoogste gebouwen in Moscow en dankt zijn reputatie vooral aan de geweldig bar & lounge op de bovenste verdieping (33) met een panoramisch view over de stad. Een bar op grote hoogte mag in de metropool niet ontbreken. Moscow kent ze dan ook in diverse soorten en maten, maar de City Space Bar & Lounge is toch wel de topper. Eenmaal binnen zijn we lichtelijk ontsteld door het adembenemende uitzicht. Hoewel we een beetje onwennig zijn met de hoogte, bestellen we snel een flesje wijn met kaasplankje. Wat is dit een fantastische ervaring. Om tien uur Nederlandse tijd en bij ons 2 uur later, gaat Martijn’s mobiel af een aan de andere kant zet een aantal vrienden ‘lang zal hij leven in’. We proostten erop en vergeten nog even de shot (rekening). Voor de paar uur vertier reken ik later maar liefst 6000 roebels af. Hoewel de prijzen dan minstens net zo naar ongekende hoogte rijzen als de City Space Bar & Lounge zelf, maken het uitzicht, de prettige ambiance en de loungemuziek die DJ Don de hele avond voor ons draait het meer dan af…The sky is the limit.

Moscow nog steeds on High Alert

Woensdagmiddag werd het nationale terreuralarm alweer ingetrokken wegens gebrek aan bewijs van ernstige dreiging. Desondanks heeft de Moskouse burgemeester Yury Luzkov erop aangedrongen uiterst waakzaam te zijn en schroeft intussen de veiligheidsmaatregelen verder op.

Moscow maakt zich op voor sneeuw

Moscow maakt zich op voor sneeuw. Een Russische meteorologisch instituut gaf gisteren een sneeuwalarm af voor volgende week. In eerdere posts maakte ik al melding van de zachte weersomstandigheden die ook Moscow ten deel valt. De temperatuur ligt veelal boven het vriespunt en er valt ongewoon weinig sneeuw. De Russische meteorologen spreken van een uitzonderlijke situatie (gemiddeld is het zes tot acht graden hoger dan normaal), toch heeft de zachte winter zijn effect op de burger. Niet de kou, maar het gebrek aan sneeuw, gecombineerd met de korte, donkere dagen, zorgt voor een negatieve stemming onder de mensen. Je kunt nog net niet spreken van een collectieve depressie, al zitten er velen behoorlijk in een dip. Sneeuw lijkt voor de Russen vooralsnog de enige remedie dat hen uit de sombere stemming kan halen. De witte deken reflecteert namelijk het grootste gedeelte van het licht, waardoor het effect van de zuinige zon nog eens wordt versterkt. En licht stemt de mindset van de mens positiever. Gelukkig lijkt aan het sneeuwloze Moscow volgende week dus een einde te komen. De weermannen voorspellen temperaturen van min tien, met grote kans op sneeuw! Maar de echte sneeuwbuien worden pas aan het eind van deze maand verwacht. Wellicht dat het weer zich de rest van de winter vanaf dan enigszins normaliseert. Voor de westerling die in de hoofdstad wonen is het warme weer meer dan welkom, hoewel Martijn en ik toch een klein beetje hopen dat we het typische Russische winter nog gaan meemaken. Voor nu dus nog even afwachten of straks het sneeuwalarm daadwerkelijk wordt afgegeven!

Donkere wolken boven Moscow

Sinds maandag valt het mij op dat er veel ‘blauw’ op straat loopt. De reden waarom lees ik zojuist op nu.nl. Er is namelijk een terreurwaarschuwing in Rusland afgegeven. In het hele land zijn de veiligheidsmaatregelen opgeschroefd nadat de Russische veiligheidsdienst FSB was gewaarschuwd voor een aanslag. Er zijn extra maatregelen getroffen voor de bescherming van belangrijke civiele en militaire faciliteiten. In Moscow doorzoeken politiemensen met snuffelhonden de ondergrondse, belangrijke treinstations en de internationale luchthaven. Ook de bewaking van energiecentrales is opgevoerd. Na 11/9 zijn terreurdreigingen aan de orde van de dag. Het kan overal raak zijn, ook in Amsterdam, maar nu ik net van plan was om per metro het Rode Plein te gaan bezoeken, sla ik bij nader inzien toch even over. Misschien waren de donkere wolken die tijdens onze wandeling boven Het Kremlin hingen wel meer dan alleen maar de invloed van El Niño...

Moscow on SALE

De uitverkoop is hier begonnen! De Moskouse fashionista’s hebben lang moeten wachten voordat het fenomeen overwaaide naar Moscow. Het schijnt dat er nog weinig retailers deze Europese traditie hebben geadopteerd en de rode bordjes “SALE” op de winkelruiten durven te plakken. Maar het zijn note bene de duurste (en leukste) zaken die na de kerst de uitverkoop zijn gestart en hun items tegen redelijke prijzen wegzetten, beginnend met kortingen vanaf 30%. Shoppen tegen leuke prijsjes past perfect in een lummelweekend en dus vallen Martijn en ik, na een mislukt bezoek aan Gorky Park (soort van Oud Valkeveen), een lekkere wandeling langs de Moskva rivier en een kop soep in Caffee Mania, de TsUM aan. Het chique warenhuis doet qua sfeer denken aan de Bijenkorf, maar is het (t)summum van de mode. Alle designers zijn er onder 1 dak te vinden. We zien dan ook heel veel mooie spullen, maar ook veel prullen. De leuke items zijn helaas net even te duur en we slagen dus (nog) niet. Gedesillusioneerd druipen we af naar Café Vogue en trakteren ons op een lekkere salade en een goed glas wijn. Rond februari komen we zeker terug, want dan vult de TsUM haar assortiment aan met nieuwe goodies en lopen de kortingen op naar het prettige niveau van 70%!

PS In de nacht van 13 op 14 januari vierden de Russen het orthodox oud & nieuw. Kennelijk houden de Moskovieten zich liever graag vast aan de viering van het nieuwe jaar tegelijk met de rest van de wereld, want we hebben er helemaal niets van gemerkt...

Chess with ice

Terwijl SBS6 gisteren met Sterren Dansen Op het IJs een nipte overwinning behaalde op concurrent RTL4, ontketende in Moscow een nieuwe ijsrage. Honderden Russen kwamen gisteren op Pushkin Square (bij ons achter) bijeen voor de eerste internationale 'ice chess game', dat via een 60-minuten durende live satellietverbinding tussen Moscow en Londen werd gespeeld. Met de schaakwedstrijd tussen de achtjarige Russische Konstantin Savenkov en de evenoude Britse Darius Parvizi-Wayne werd het startsein gegeven van het jaarlijkse Russische Winter Festival dat voor de 3e keer in London plaatsvindt.

De foto is helaas afkomstig van persfotograaf Vladimir Filonov / MT omdat iedereen - vanuit veiligheidsoverwegingen - genoodzaakt was om het schaakspel op 50 meter afstand te aanschouwen.

De contrastRIJKE Moskoviet

Zijn de Russen aardig? Deze vraag wordt mij vaak gesteld. Om er maar kort over te zijn, je kunt er geen hoogte van krijgen (of toch wel). Op straat verstaar je je aan de immers altijd verzuurde en onvriendelijk kijkende mensen. Ze lopen je omver of snijden je af op trottoirs en in metrostations. Deuren van winkels of supermarkten vallen voor je neus dicht terwijl een enkeling (misschien ook een expat?) ze voor je open houden. Alleen de caissières knikken vriendelijk goedendag, al is het hen vooral te doen voor de klandizie. Verbazingwekkend echter vond ik hoe hulpwillend de Russen zijn als je de weg bent kwijtgeraakt. Zomaar uit het niets beginnen ze je aan te spreken. In gebrekkig Engels, maar met onvoorstelbaar veel moeite om je weer back-on-track te krijgen. Maar vanwaar die norse onaardige blik?
Komt het misschien door het contrastrijke en voor velen kleurloos leven? Je hebt de armen, die heel arm zijn, en die – zoals elke stad die kent - op de hoeken van de straat bedelen tot ze een ons wegen. Hier zitten schrijnende gevallen bij, hoewel het lijkt alsof de echte, vuile, stinkende zwervers, door Poetin angstvallig ver buiten het centrum worden gehouden. De middenklasse bestaat eigenlijk niet. Het overgrote deel van Moscow is niet arm, maar beslist niet rijk. Deze mensen komen (als je bent afgestudeerd aan de Universiteit verdien je gemiddeld E 500 p.mnd.) meestal net rond. En dan de rijken, die verschrikkelijk rijk zijn (in Moscow wonen 33 miljardairs). Veelal door malafide praktijken zo eng vermogend, dan de carrièreladder eerlijk te hebben bestegen. Voor deze groep Moskovieten betekenen wij niets. Sterker nog. Waar wij voor de doorsnee Rus rijk zijn, zijn wij voor hen de armen, het voetvolk. Het regime Poetin draagt een aardig beetje hieraan bij en laat de contrasten net even scherper stellen door de stad compleet (her)in te richten om de exclusiviteit volop de ruimte te geven. Denk aan de 24-uurs economie of de Miljonair Fair die voor het eerst in Moscow neerstreek. Het luxueuze Ritz-Carlton, waarvan de bouw net is afgerond, staat met veel grandeur te pronken als nieuw statussymbool, eveneens de chique modehuizen die hier en mass hun prêt à porter-winkels openen of de onbetaalbare restaurants zoals Pushkin (de eigenaar bouwt momenteel een Italiaans en Russisch restaurant van dezelfde klasse) schieten als paddenstoelen uit de grond. Allemaal voor de steeds machtiger wordende nouveau riche. Als je kennelijk niet meer meetelt in deze snobistische samenleving, maar het wel leuk doet, dan kan ik mij heel goed voorstellen dat de Russen stug en onvriendelijk overkomen. Ik raak er ook een beetje gefrustreerd door!

Moscow ontwaakt

Kerst is nog maar net voorbij of alle Moskovieten zijn alweer gevlucht uit hun datchas (buitenverblijven). Vanochtend werd ik al bruut uit mijn slaap gehaald door een Rus die het nodig vond om de buurt te wekken met zijn claxon. Ben bang dat het over is met de relaxte sfeer. Buiten is het goed te merken. Moscow is weer een gekkenhuis. In de straten, in de supermarkt, overal mensen. En auto’s, want die schijn je tegenwoordig (sinds de Russen het leasen hebben ontdekt) nodig te hebben als statussymbool. Veelal peperdure splinternieuwe auto’s, met zwartgetinte ruiten. Je ziet werkelijk de duurste Audi’s, BMW’s, Range/Land Rovers en Mercedes over de Tverskaya razen. Opvallend is, dat de medeweggebruikers zich niets aantrekken van voetgangers zoals ik. Er zijn verkeersborden en ook zullen er verkeersregels gelden, maar in de praktijk tellen deze regels niet zo blijkt. Verkeersregel 1: auto’s stoppen nooit voor de overstekende massa. Verkeersregel 2: helemaal niet de zwarte auto’s met blauwe zwaailichten (die je trouwens gewoon schijnt te kunnen kopen). Het zijn “de beschermers van Poetin” of politici, zo wordt gefluisterd. Als je deze ziet, dan kun je beter maar even wachten, want ze rijden gewoon door, ook met rood licht! Je begrijpt dat ik heimelijk verlang naar vorige week, toen toute Moscow was verzonken in een diepe slaap en ik zorgeloos Moscow kon verkennen.

Kerstmis in Moscow

Terwijl ik nog aan het uitbuiken ben van mijn Hollandse kerst, is voor miljoenen Russische orthodoxe gelovigen vannacht hun kerstfeest (Rozjdestvo) begonnen. De Russisch-orthodoxe kerk volgt de Juliaanse kalender, waarin kerstmis twee weken later valt. An sich merk ik weinig van dit heilige feest dat m.i. eenvoudiger wordt gevierd dan bij ons. Wel zijn er vannacht op verschillende plaatsen traditioneel missen gehouden. In de bekende Christus de Verlosser kathedraal (zie eerdere blogs/foto’s) leidde de patriarch van Rusland, Aleksej II, een vijf uur durende mis in de in aanwezigheid van zo'n 5000 mensen, onder wie de Russische premier Michaïl Fradkov. In het Grote Kremlin Paleis worden er vandaag diverse kindervieringen gehouden. Geloofsbeleving is in alle opzichten een belangrijk onderdeel van de Russische samenleving. Maar liefst 80% van de Russische bevolking zegt gelovig te zijn. Een overgrote meerderheid is orthodox-christelijk. Met de Russische kerstmis lijkt een tweede oudejaarsavond bijna onvermijdelijk. Het zal mij benieuwen of dit net zo serieus wordt gevierd als een week geleden…

Moscow slaapt

Moscow verkeert in een diepe winterslaap. Straten zijn vrijwel auto- en volkloos, op de immers altijd drukke Garden Ring rijden slechts enkele geblindeerde ‘lada’s’, de metro is stil en de koffietentjes zijn amper bezet. Welgeteld duurt deze rust slechts 10 dagen, want dan komen de Moskovieten weer terug van hun public holiday – de enige vakantie waar alle Russen reikhalzend naar uitkijken. We profiteren van de rust en besluiten de laatste ochtend voor het vertrek van de laatste gasten nog een bezoekje te plegen aan The Armoury in het Kremlin. Zelf ben ik daar al een keer geweest, maar mijn logees nog niet. Het Kremlin blijkt de enige trekpleister, want om half tien staat er zo’n megalange rij voor de ticketbox dat we een koffietent induiken voor nu echt een allerlaatste bakkie bruin. Overmant door de relaxte sfeer die Moskou omarmt doezelen we hier bijna zelf in een diepe winterslaap. Mijn laatst overgebleven gasten maken zich vervolgens op voor de terugreis en als zij in de taxi stappen voel ik me net Rick Felderhof. Als de taxi om de hoek verdwijnt, verkeert de straat weer in stilte. En ik ook, van geluk, omdat wij het een fantastische ervaring vonden om Anouk, Nico, Danielle, Jamal, Melanique, Lorijn en Marjolein de afgelopen dagen te mogen ontvangen in 'ons Kremlin' en de gezelligste dagen van het jaar met ons in Moscow te vieren. Bedankt voor de leuke tijd allemaal!

Een relaxed begin van 2007

De paar uur slaap zullen ongetwijfeld ingehakt hebben op de logees (Anouk, Nico, Daan en Jamal) die maandagmiddag weer richting huis vertrokken. Wij gebruiken nieuwjaarsdag om uit te brakken en drinken een cappuccino terwijl we alle filmpjes en foto’s van de avond ervoor nog eens goed bekijken. De volgende dag (dinsdag) staan we (Ik, Melanique, Lorijn en Marjolein) vroeg op, om nog een aantal bezienswaardigheden van Moscow te bekijken, terwijl Martijn en Richard gewoon gaan werken. Langs het Kremlin lopen we naar de Moskva en van daaruit maken we mooie foto’s van het Kremlinpaleis. We vervolgen de route naar het beeld van Peter de Grote en lopen door naar de Christus Verlosser-kathedraal dat door de Moskouse burgemeester voor veel roebels werd gereconstrueerd tussen 1995-1998. Schuin tegenover dit project ligt het Pushkin Museum of Fine Arts en als kunstliefhebber doen we dit ook aan. De late lunch eten we in de drukke wijk Arbat, dat bezaaid is met talrijke souvenirwinkels, boetieks en restaurants. Onderweg fotograferen we nog drie van de zeven wolkenkrabbers die zijn gebouwd in Stalins suikerbakkerstijl. 's Avonds laten we de pannen voor even in de kasten om de laatste avond af te sluiten met heerlijke sushi. Om het af te leren nemen een gebakje van Caffee Mania als toetje. Eeen heerlijk relaxed begin van 2007.