De contrastRIJKE Moskoviet

Zijn de Russen aardig? Deze vraag wordt mij vaak gesteld. Om er maar kort over te zijn, je kunt er geen hoogte van krijgen (of toch wel). Op straat verstaar je je aan de immers altijd verzuurde en onvriendelijk kijkende mensen. Ze lopen je omver of snijden je af op trottoirs en in metrostations. Deuren van winkels of supermarkten vallen voor je neus dicht terwijl een enkeling (misschien ook een expat?) ze voor je open houden. Alleen de caissières knikken vriendelijk goedendag, al is het hen vooral te doen voor de klandizie. Verbazingwekkend echter vond ik hoe hulpwillend de Russen zijn als je de weg bent kwijtgeraakt. Zomaar uit het niets beginnen ze je aan te spreken. In gebrekkig Engels, maar met onvoorstelbaar veel moeite om je weer back-on-track te krijgen. Maar vanwaar die norse onaardige blik?
Komt het misschien door het contrastrijke en voor velen kleurloos leven? Je hebt de armen, die heel arm zijn, en die – zoals elke stad die kent - op de hoeken van de straat bedelen tot ze een ons wegen. Hier zitten schrijnende gevallen bij, hoewel het lijkt alsof de echte, vuile, stinkende zwervers, door Poetin angstvallig ver buiten het centrum worden gehouden. De middenklasse bestaat eigenlijk niet. Het overgrote deel van Moscow is niet arm, maar beslist niet rijk. Deze mensen komen (als je bent afgestudeerd aan de Universiteit verdien je gemiddeld E 500 p.mnd.) meestal net rond. En dan de rijken, die verschrikkelijk rijk zijn (in Moscow wonen 33 miljardairs). Veelal door malafide praktijken zo eng vermogend, dan de carrièreladder eerlijk te hebben bestegen. Voor deze groep Moskovieten betekenen wij niets. Sterker nog. Waar wij voor de doorsnee Rus rijk zijn, zijn wij voor hen de armen, het voetvolk. Het regime Poetin draagt een aardig beetje hieraan bij en laat de contrasten net even scherper stellen door de stad compleet (her)in te richten om de exclusiviteit volop de ruimte te geven. Denk aan de 24-uurs economie of de Miljonair Fair die voor het eerst in Moscow neerstreek. Het luxueuze Ritz-Carlton, waarvan de bouw net is afgerond, staat met veel grandeur te pronken als nieuw statussymbool, eveneens de chique modehuizen die hier en mass hun prêt à porter-winkels openen of de onbetaalbare restaurants zoals Pushkin (de eigenaar bouwt momenteel een Italiaans en Russisch restaurant van dezelfde klasse) schieten als paddenstoelen uit de grond. Allemaal voor de steeds machtiger wordende nouveau riche. Als je kennelijk niet meer meetelt in deze snobistische samenleving, maar het wel leuk doet, dan kan ik mij heel goed voorstellen dat de Russen stug en onvriendelijk overkomen. Ik raak er ook een beetje gefrustreerd door!